کیفیت ادراک ذهنی گردشگران از عناصر هنری سازنده بناهای تاریخی (مطالعه موردی شهر همدان)
محورهای موضوعی :کلید واژه: ادراک ذهنی#بناهاي تاریخی#عناصر معماری#گردشگری# همدان,
چکیده مقاله :
از جمله عوامل مهم در شکل گیری کیفیت ادراک ذهنی گردشگران از بنای تاریخی، کمیت و کیفیت عناصر معماری اعم از عناصر ملموس و غیرملموس است که گردشگر بعد از بازدید در ذهن خود نسبت به آن اثر قضاوت می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عناصر معماری آثار تاریخی شهر همدان در شکل گیری کیفیت ادراک ذهنی گردشگران صورت گرفته است. روش تحقیق به صورت آمیخته (کیفی سپس کمی) است. نتایج یافته های کیفی تحقیق نشان داد که گردشگران با توجه به ویژگی های فردی خود، معانی مختلفی را از دیدن یک اثر تاریخی دریافت می کند. هم‌چنین، نتایج نشان داد که متغیرهای نقوش، کتیبه ها، گچ‌بری و کاشی-کاری بیشترین میزان تکرار در بین مصاحبه گردشگران داشته و از اثرگذاری زیادی در ایجاد کیفیت ذهنی برخوردار هستند. در بخش یافته های کمی، نتایج آزمون رگرسیون نشان داد به ترتیب متغیرهای نقوش و کتیبه ها 841/0R2=، سرگذشت تاریخی بنا 542/0R2=، گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌ها 509/0R2=، قدمت ساخت 489/0/0R2=، ورودی و پنجره ها 403/0R2=، مصالح، آجرچینی و شکل سازه 388/0R2=، چشم‌انداز 369/0R2= و تناسبات سازه 610/0R2= با کیفیت ادراک ذهنی ارتباط معناداری دارند. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که نقش عناصر معماری در کیفیت ادراک ذهنی گردشگران به تفکیک سن، جنسیت، سطح سواد و تجربه قبلی گردشگر در بازدید از اثر تاریخی در تمامی ابعاد هشت گانه عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی گردشگران در سطح 000/0 معنی دار بوده است. در این میان متغیر سطح سواد با مقدار 478/12=F دارای بیشترین میزان انتظار از سوی سه گروه بود.
One of the important factors in shaping the quality of tourists' mental perception of the monument is the quantity and quality of architectural elements, both tangible and intangible elements, which the tourist judges in his mind after visiting. This study aimed to investigate the role of architectural elements of historical monuments in Hamadan in shaping the quality of tourists' mental perception. The research method is mixed (qualitative than quantitative). The results of qualitative research findings showed that tourists, depending on their characteristics, receive different meanings from seeing a historical monument. Also, the results showed that the variables of patterns, inscriptions, plastering, and tiling have the highest frequency among tourist interviews and have a great impact on creating mental quality. In the quantitative findings section, the results of regression test showed that the variables of designs and inscriptions are R2 = 0.841, historical history of the building = R2 = 0.542, plastering and tiling = R2 = 0.509, date of construction = R2 = 0.489, respectively. Entrances and windows = R2 = 0.403, materials, brickwork and structure shape = R2 = 0.388, landscape = R2 = 0.369 and structural proportions = R2 = 0.610 have a significant relationship with the quality of mental perception. The results of one-way analysis of variance showed that the role of architectural elements in the quality of tourists 'mental perception by age, gender, level of education and previous tourist experience in visiting the monument in all eight dimensions of factors affecting the quality of tourists' mental perception at 000 / 0 was significant. Among these, the literacy level variable with the value of F = 12.478 had the highest expectation from the three groups.
ایمانی خوشخو، محمدحسین و موسوی، سید محمد. (1396). «عوامل مؤثر بر تحقق زنجيرة تأمين سبز صنعت گردشگری ایران». دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری. سال 5، شماره 10. 1-24.
حاجی احمدی همدانی، آذین؛ ماجدی، حمید و جهانشاهلو، لعلا. (1397). «معیارهای موثر بر شکلگیری تصویر ذهنی زنان از فضای شهری مطلوب (مطالعه موردی: شهر تهران)». فصلنامه مطالعات شهری. 7 (28). 3-16.
خضرنژاد، پخشان و حیدری چیانه، رحیم. (1393). «تحلیلی بر عوامل مؤثر بر شکلگیری تصویر مقصد در گردشگری شهری، مطالعه مورد: شهر ارومیه». فصلنامه مطالعات شهری. شماره 21. 5-16.
شیخ زاده، فاطمه؛ کاظم زاده، مرضیه و هاشم نژاد، هاشم. (1395). «اصول سازماندهی مؤثر بر ایجاد تصاویر ذهنی بینندگان در باغ شاهزاده ماهان». فصلنامه آرمانشهر. 9 (17). 79-90.
طیبی، امیر و ذکاوت، کامران. (1397). «تأثیر جامعه میزبان بر تصویر ذهنی گردشگران از فضای شهری جمعی باز: یک مطالعه کیفی در بستر شهر اصفهان». فصلنامه برنامهریزی و توسعه گردشگری. 7 (26). 8-28.
ظاهری، محمد؛ خالقی، عقیل و طالبی فرد، رضا. (1398). «ارزیابی و مدل‌سازی اثرات معدن‌کاوی بر روستاهای پیرامونی به روش آمیخته (مورد مطالعه: معدن طلای اندریان در شهرستان ورزقان)». فصلنامه برنامهریزی منطقهای. 9 (34). 117-130.
محمودی، سمیه؛ رنجبریان، بهرام و فتحی، سعید. (1394). «توسعه مدل تصویر ذهنی از ایران به عنوان یک مقصد گردشگری: رویکرد پژوه ترکیبی». پژوهشهای مدیریت عمومی. 8 (28). 139-166.
مطهری راد، مهری. (1395). «مؤلفههای مؤثر بر ادراک و ارتباط بصری در منظر شهری تاریخی». نشریه معماری و شهرسازی هفت شهر. 4 (55). 53-62.
سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان(1397). آمارنامه گردشگری استان. 257 صفحه.
موسوی، میرنجف؛ مجنونی توتاخانه، علی؛ آفتاب، احمد و مفرح بناب، مجتبی. (1398). «تحلیل شاخص عدالت فضایی در روستاهای گردشگرپذیر (مطالعة موردی: استان آذربایجان شرقی)». فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی. 51(3). 551-569.
ناظری، شیفته. (1387). «بررسی ویژگیهای اکوتوریستی همدان». فصلنامه سپهر. 17 (68). 52-56.
Akadiri, S. S., Akadiri, A. C., & Alola, U. V. (2019). Is there growth impact of tourism? evidence from selected small island states. Current Issues in Tourism, 22(12), pp: 1480-1498.
Bagheri, M., Shojaei, P., & Khorami, M. (2018). A comparative survey of the condition of tourism infrastructure in iranian provinces using vikor and topsis. Decision Science Letters, 7(1), pp: 87-102.
Bruwer, J. (2014). Service quality perception and satisfaction: buying behaviour prediction in an australian festivalscape. International Journal of Tourism Research, 16(1), pp:76-86.
Chen, C. and Tsai, D.C. (2007). How destination image and evaluative factors affect behavioral intentions, Tourism Management, 28(4): pp: 1115-1122.
Christina, G. and Hailin, Q. (2008). examining the structural relationships of destination image, tourist satisfaction and destination loyalty, Tourism Management, No. 29, pp: 624-639.
Gao, J., Kerstetter, D. L., Mowen, A. J., & Hickerson, B. (2018. Changes in tourists’ perception of well-being based on their use of emotion regulation strategies during vacation. Journal of Travel & Tourism Marketing, 35(5), pp: 567-582.
Gartner, W. C. (2014). Brand equity in a tourism destination. Place Branding and Public Diplomacy, 10(2): 108-116.
Halcomb, E. J., & Hickman, L. (2015). Mixed methods research, University of Wollongong: London
Heidari sareban, V., Niroumand Shishavan, S., Majnoony Tootakhaneh, a., & Neghabi, M. (2017). Investigation and evaluation of the role of implementation of hadi plan in tourism development of touristic villages case study: savar touristic village in bonab county. Geography and development, 15(46): 79-100.
Kock, F., Josiassen, A., & Assaf, A. G. (2016). Advancing destination image: The destination content model. Annals of Tourism Research, 61, 28-44.
Le, H., Le, T., Le, Q., & Ngo, C. (2020). Examining the structural relationships of destination image and tourist satisfaction. Management Science Letters, 10(9): 1993-2000.
Lee, M. Y., Hitchcock, M., & Lei, J. W. (2018). Mental mapping and heritage visitors’ spatial perceptions. Journal of Heritage Tourism, 13(4), pp: 305-319.
Li, J., Pearce, P. L., Morrison, A. M., & Wu, B. (2016). Up in smoke? the impact of smog on risk perception and satisfaction of international tourists in beijing. International Journal of Tourism Research, 18(4), pp: 373-386.
Lim, Y., & Weaver, P. A. (2014). Customer‐based brand equity for a destination: The effect of destination image on preference for products associated with a destination brand. International Journal of Tourism Research, 16(3): 223-231.
Majnoony Toutakhane, A., & Soleymani, A. (2019). Planning for Strengthening the City’s Economic Infrastructure with an Emphasis on Sustainable Tourism (Case: Ardebil City). Journal of Urban Economics and Management, 7(25): 35-50.
Nicoletta, R., & Servidio, R. (2012). Tourists' opinions and their selection of tourism destination images: an affective and motivational evaluation. Tourism Management Perspectives, 4, pp:19-27.
Pearce, P. L. (2013). The social psychology of tourist behaviour: International series in experimental social psychology (Vol. 3), London: Elsevier.
Pratt, S., & Tolkach, D. (2018). The politics of tourism statistics. International Journal of Tourism Research, 20(3), 299-307.
Rafiei Darani, H., & Asghari, H. (2018): Study of international tourism demand in middle east by panel data model. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 12(1), pp: 80-88.
Soleimani, A; Majouni Toutakhane, A; Aftab,A (2018). Investigation of the role of rural tourism development in the promotion of rural social welfare indexes (case study: east azerbaijan province), Journal of research and Rural Planning. 7(2): pp: 25-40.
Toutakhane, A. M., & Mofareh, M. (2016). Investigation and evaluation of spatial patterns in tabriz parks using landscape metrics. Journal of Urban and Environmental Engineering, 10(2), pp:263-269.
Tyrväinen, L., & Tahvanainen, L. (2015). Landscape visualization in rural land-use planning. Paper presented at the Forests and Society: The Role of Research, XXI IUFRO World Congress, 7-12 August 2000, Kuala Lumpur, Malaysia. Volume 1, Sub-plenary sessions/Ed. Krishnapillay, B. et al.
Upadhyaya, M. (2012). Influence of Destination Image and Destination Personality: An Empirical Analysis. Journal of Marketing & Communication, 7(3), pp: 133-152
Williams, P. and Soutar, G.N. (2009). Value, satisfaction and behavioral intentions in an adventure tourism context, Annals of Tourism Research, 36(3), pp: 413- 438.
Wu, C.-W. (2016). Destination loyalty modeling of the global tourism. Journal of Business Research, 69(6), 2213-2219.
Zhang, H., Wu, Y., & Buhalis, D. (2018). A model of perceived image, memorable tourism experiences and revisit intention. Journal of Destination Marketing & Management, 8, 326-336.