ارائه مدل توسعه اکوسیستم کارآفرینی روستایی (با تأکید بر اقامتگاه¬های بوم¬گردی روستاهای هدف گردشگری استان خراسان رضوی)
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگری
جواد سخدری
1
(هیئت علمی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی)
ملیحه شهریاری
2
(پژوهشگر سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی)
جهانگیر یدالهی فارسی
3
(رئیس دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران)
کلید واژه: کارآفرینی روستایی, اکوسیستم کارآفرینی روستایی, گردشگری روستایی, نظریه¬پردازی داده¬بنیاد, خراسان رضوی,
چکیده مقاله :
اکوسیستم کارآفرینی روستایی می¬تواند راهبردي مناسب براي شتابدهی به توسعه کارآفرینی و اشتغال¬زایی در مناطق روستایی باشد. از طرفی در کشور ما برای رفع چالش¬های توسعه روستایی و برخورداری روستاییان از شرایط مطلوب زندگی، استفاده از کارآفرینی در بومگردی در نقش مکمل فعالیت¬های کشاورزی در روستاهای هدف گردشگری مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کیفی، مدل توسعه اکوسیستم کارآفرینی روستایی مبتنی بر بوم¬گردی در روستاهای هدف گردشگری استان خراسان¬رضوی، ارائه مي‌گردد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی-پیمایشی است. به منظور طراحی مدل پژوهش، مصاحبه¬¬ی نیمه‌ساختاریافته‌ای با 15 نفر از مدیران و اعضاء هیأت مدیره اقامتگاه¬های بوم¬گردی استان خراسان¬رضوی انجام و اطلاعات به‌دست آمده از مصاحبه با تکیه بر تکنیک نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، مورد تحلیل و بازبینی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد، توسعه این اکوسیستم نیازمند آمادگی در قالب پنج بُعد (جهت¬گیری استراتژیک و رهبری اثربخش، مکان¬یابی، پایش و مکانیزم¬های تکامل اکوسیستم، سیاست¬های تحریک تقاضا، سیاست¬های تحریک عرضه) و 12 مؤلفه می¬باشد. روایی محتوایی مدل توسط اساتید دانشگاه و دو نفر از پژوهشگران حوزه گردشگری تأیید شد و پایایی مدل نیز از طریق شاخص کاپا مورد سنجش قرار گرفت. اجرایی نمودن مدل ارائه شده در پژوهش حاضر بینش¬های ارزشمندی را جهت توسعه اکوسیستم کارآفرینی در مناطق روستایی با تأکید بر فرصت¬های بوم¬گردی ایجاد می¬نماید.
Developing the rural entrepreneurship ecosystem could be considered an appropriate strategy to accelerate the development of rural areas and increase job opportunities. On the other hand, applying entrepreneurship to Iran’s ecotourism and rural tourism is considered a supplement to agricultural activities to create favorable living conditions for the villagers and resolve the challenges existing in rural development. Therefore, this study sought to present a model for developing the rural entrepreneurship ecosystem in target tourism villages of Khorasan Razavi province using a qualitative research method with an applied descriptive-survey approach. To this end, the required data were collected via semi-structured interviews made with fifteen managers and board members of eco-tourist resorts. The data were then analyzed using the Grounded Theory method. Moreover, the validity and reliability of the model were measured via the Kappa index and confirmed by two researchers in the field of tourism and a few university professors. The study’s results suggested that the development of the ecosystem requires the decision maker to consider five aspects, including strategic orientation and effective leadership, identify appropriate sites’ locations, monitor the ecosystem’s development and provide its improvement mechanisms, set the demand-side policies, supply-side policies, and twelve sub-factors. Therefore, it could be argued that the proposed model may provide valuable insights for the development of an entrepreneurial ecosystem in rural areas with an emphasis on ecotourism opportunities.
احمدی شاپورآبادی، محمدعلی، تقدیسی، احمد و رضوانی، محمدرضا. (1392). «شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر تغییرات کارکردی نواحی روستایی استان قم». فصلنامه علمی و پژوهشی آمایش سرزمین، دوره پنجم، شماره اول، بهار و تابستان1392، صص209-181.
تقدیسی،احمد، هاشمی،صدیقه و هاشمی،محمدمهدی. (1394). «تحلیل عوامل مؤثر در زمینه¬های توسعه کارآفرینی روستایی». فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال چهارم، شماره چهاردهم.
رضایی،بیژن، نادری، نادر و سلیمانی، معین. (1397). "ضرورت تقویت اکوسیستم کارآفرینی روستایی"، نشریه کارآفرینی در کشاورزی. جلد پنجم، شماره چهارم، صص،88-71.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسی قیداری، حمداله. (1389). توسعه روستایی با تاکید بر کارآفرینی ( تعریف، دیدگاه ها و تجربیات). تهران: سمت.
فراهانی، حسین، رسولی نیا، زکیه و اصدقی سراسکانرود، زهرا. (1393). «عوامل اثرگذار بر رشد کارآفرینی در نواحی روستایی». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال سوم، شماره3،پاییز1393، پیاپی 9، صص9-1.
فرجی راد، عبدالرضا و اسحانی، افشانه. (1390).« بررسی تأثیر اقامتگاه های محلی (خوشه¬سار بوم¬گردی) بر ارتقاء سطح زندگی جامعه¬ی محلی با تأکید بر روستای گرمه وشیب¬دراز». فصلنامه¬ی جغرافیایی سرزمین، دوره 8، شماره 30، تهران، 77-63.
قدیری معصوم، مجتبی، مینایی، مهرسا و دربان آستانه، علیرضا. (1399). «نقش اقامتگاه¬های بوم¬گردی در توسعه گردشگری روستایی شهرستان خور و بیابانک». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی،سال نهم، شماره دوم، تابستان 1399، صص 42-23.
قنبري، يوسف. کاظمي، زهرا، صيدايي، سيد اسکندر. (1394). «نقش خانه¬های اکولوژیکی در توسعه پایدار گردشگری (مطالعه موردی: بخش هنزاء شهرستان رابر)». نشريه مطالعات نواحي شهري دانشگاه شهيد باهنر کرمان، سال دوم، شماره3، تابستان 1394،ص3.
منصوریان، یزدان. (1386). «گراندد تئوری: نظریه¬سازی استقرایی براساس داده¬های واقعی». مسائل تعلیم و تربیت فصلنامه پژوهشی.
نیک¬رفتار، طیبه و نصرتی¬فر،زهرا. (1396)، «تحلیل فرصت¬های کارآفرینی در گردشگری روستایی استان البرز». فصلنامه اقتصاد، فضا و توسعه روستایی، سال ششم، ویژه¬نامه گردشگری روستایی،صص58-45.
هومن؛ حیدرعلی. (1394). راهنمای عملی پژوهش کیفی. مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی. تهران: سمت.
Acs, Z.J., Estrin, S., Mickiewicz, T. and Szerb, L. 2018. Entrepreneurship, institutional economics, and economic growth: an ecosystem perspective. Small Business Economics, 51(2): 501-514.
Aggarwal, A.K. 2013. Performance Appraisal of Rural Entrepreneurship Development Programs.
Aggarwal, A.K. 2018. Rural Entrepreneurship Development Ecosystem–An Emerging Paradigm of Rural Socio-Economic Development.
Atterton, J., Newbery, R., Bosworth, G. and Affleck, A. 2011. 15 Rural enterprise and neo endogenous development. The handbook of research on entrepreneurship in agriculture and rural development, 256-280.
Audretsch, D.B. and Belitski, M. 2017. Entrepreneurial ecosystems in cities: establishing the framework conditions. The Journal of Technology Transfer,42(5): 1030-1051.
Audretsch, D.B., Cunningham, J.A.,Kuratko, D.F., Lehmann, E.E. and Menter, M.2019.Entrepreneurial ecosystems:economic,technological, and societal impacts.The journal of Technology Transfer,44(2):313-325.
Corrente, S., Greco, S., Nicotra, M.,Romano, M. and Schillaci, C.E. 2019.Evaluating and comparing entrepreneurial ecosystems using SMAA and SMAA-S. The Journal of Technology Transfer, 44(2): 485-519.
Cornwall, J.R., and Baron Perman (1990) Organizational Entrepreneurship. Homewood, IL: Homwood.
Creswell, J. W. (2005), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition). degree of doctor. Department of Management Science.
Dabson, B., 2009, Entrepreneurship as an Economic Development Strategy, Governor’s Conference on Economic and Community Development September 14, Nashville, Tennessee.
Davidsson, P. (2016). Researching entrepreneurship: conceptualization and design (Vol. 33). Springer.
Fernández, Walter D. (2004), Using the Glaserian Approach in Grounded Studies of Emerging Business Practices. Electronic Journal of Business Research Methods, 2(2).
Hawkins, D. E., (2004). A protected areas ecotourism competitive cluster approach to catalyse biodiversity conservation and economic growth in Bulgaria, Journal of Sustainable Tourism, Vol 12, No 3, Pp 219-244.
Hindle, K. 2010. How community context affects entrepreneurial process: A diagnostic framework. Entrepreneurship and regional development, 22(7-8): 599-647.
Isenberg, D. 2011. The entrepreneurship ecosystem strategy as a new paradigm for economic policy: Principles for cultivating entrepreneurship, the Babson entrepreneurship ecosystem project.Babson College, Massachusetts.
Isenberg, D.J. 2010. How to start an entrepreneurial revolution. Harvard business review, 88(6): 40-50.
Lee, J. (2001), A Grounded Theory: Integration and Internalization in ERP Adoption and Use, Unpublished Doctoral Dissertation, University of Nebreska, In Proquest UMI Database.
Manochehri, Manijeh (2011): Investigating the role of rural craftsmanship in entrepreneurship and job creation to attract tourism. National Conference on Cultural Industries and its Role in Sustainable Development. March.
Miles, M.P. and Morrison, M. 2018. An effectual leadership perspective fordeveloping rural entrepreneurial ecosystems. Small Business Economics,1-17.
Mohammadi Yeganeh, Behroz, Eynali, Jamshid and Azaam Beygdeli 2016: The Role of Entrepreneurship in Rural Areas Development by Emphasis on Tourism (Case Study: Hesar-e-valiasr County- Avaj Township), Journal of Rejional Planinng, Vol 6, No 21, Marvadht, pp 193- 204.
Murphy, C., Klotz, A. C., & Kreiner, G. E. (2017). Blue skies and black boxes: The promise (and practice) of grounded theory in human resource management research. Human Resource Management Review, 27(2), 291-305.
NEPAD institute & African Union.2013. "The Rural Futures program rural transformation across the African continent".
Newbery R. and Bosworth G. 2014.Chapter 1: The character of rural business relations. In: Kasabov E (ed.),Cooperation in Rural and Peripheral Areas: Conceptual Issues, Approaches,and Challenges. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan, pp. 29–48.
Nwankwo, F.O. and Okeke, C.S. 2017.Rural entrepreneurship and rural development in Nigeria. Africa’s Public Service Delivery and Performance Review, 5(1): 1-7.
Phillipson, J., Shucksmith, M., Turner,R., Garrod, G., Lowe, P., Harvey, D. and Hubbard, C. 2011. Rural economies:incubators and catalysts for sustainable growth. Submission to Government’s Growth Review. Newcastle, UK: Centre for Rural Economy and RELU.
Polbitsyn, S.N. 2019. Russia’s Rural Entrepreneurial Ecosystems. Economy of Region. 15. 298-308. 10.17059/2019-1-23.
Reagan, B., 2002, Are high-growth entrepreneurs building the rural economy? Center for the Study of Rural America. Kansas City, Mo.: Federal Reserve Bank of Kansas City.
Rezvani, MOhammadreza (2013): Planning at the local level and its position in rural development programs of the country. First International Conference on Rural Development Experiences and Futurism in Local Development, pp 49- 61.
Roknodin Eftekhari, Abdoreza and Hamdollah Sajasi (2014): Rural Development with Emphasis on Entrepreneurship, Press samt, Tehran.
Saxena, S. 2012. Problems Faced By Rural Entrepreneurs and Remedies to Solve. Journal of Business and Management, 3(1): 23-29.
Shaw, G& Williams, A.M. 2004. Tourism and Tourism Spaces; SAGE Publications London Thousand Oaks_New Delhi.
Spigel, B. 2017. The relational organization of entrepreneurial ecosystems. Entrepreneurship Theory and Practice, 41(1): 49-72.
Spigel, B., & Harrison, R. (2018). Toward a process theory of entrepreneurial ecosystems. Strategic Entrepreneurship Journal, 12(1), 151-168.
Stam, E. 2015. Entrepreneurial ecosystems and regional policy: a sympathetic critique. European Planning Studies, 23(9): 1759-1769.
Sternberg, R. 2012. Do EU regional policies favour regional entrepreneurship? Empirical evidence from Spain and Germany. European Planning Studies, 20(4): 583-608.
Strauss, A. L., & Corbin, J. M. (1998), Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
Welter, F. 2011. Contextualizing entrepreneurship—conceptual challenges and ways forward. Entrepreneurship theory and Practice,35(1): 165-184.