زيبايي‌شناسي گردشگری کشاورزی و توليد اجتماعي فضا از منظر ذي‌نفعان محلي (مورد مطالعه: جشنواره انگور در شهرستان ابهر، روستای درسجین)
محورهای موضوعی : مطالعات اجتماعی و گردشگری، جامعه شناسی گردشگری
محمد تقی حیدری
1
(دانشیار گروه جغرافیا، رشته جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی؛ دانشگاه زنجان)
داریوش جهانی
2
(استادیار گروه جغرافیا، رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی؛ دانشگاه یپام نور تهران)
اسمعیل دلیر
3
(استادیار گروه جغرافیا، رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی؛ دانشگاه یپام نور تهران)
یعقوب حقی
4
(دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا، رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران)
کلید واژه: گردشگری کشاورزی, تولید اجتماعی فضا, ذی‌نفعان محلی, روستای گردشگری درسجین,
چکیده مقاله :
گردشگری کشاورزی در کاهش فقر روستایی، عمران و توسعه پایدار کشاورزی و روستایی، ایجاد فرصت‌های درآمدزا برای ساکنان بومی، توسعه فرهنگ حفاظت از منابع طبیعی و استفاده بهینه از جذابیت‌های فرهنگی و طبیعی نقش مهمی دارد و زمینه را برای تعامل و روابط متقابل بین مردم افراد روستا و جامعه گردشگران فراهم می‌کند. با این رویکرد نوشتار حاضر می‌کوشد پیشران گردشگری کشاورزی را در روستای درسجین از منظر ذی‌نفعان محلي با تأکید بر جشنواره انگور مورد مداقه قرار دهد. تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. گردآوری اطلاعات به طرق کتابخانه‌ای و میدانی از طریق مصاحبه از طریق ابزار پرسشنامه (مصاحبه با ساکنان روستای درسجین عمدتاً سرپرستان خانوار)؛ و حجم نمونه 78 نفر خانوار در طول پياده راه‌های منتهي به محل جشنواره روستاي درسجين صورت گرفته است. در این نوشتار ابزارهای تحقیق بر میک‌مک و تکنیک ارجحیت بهترین- بدترین بوده است. حس مثبت و خوشايند بودن فضا و همچنین مرمت و نگهداری آثار با اختلاف زیاد نسبت به دیگر فاکتورها رتبه اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند و در تولید اجتماعی فضا نسبت به دیگر شاخص‌ها دارای وضعیت ارجحیت بوده است و این امر پیش از همه وضعیت خوشایند و آثار مثبت را در روستای درسجین خلق کرده است. در این راستا باید برنامه هایی جهت توسعه گردشگری پیگیری شوند و در ضمن آن مأموریت و وظایف نهادها در تحقق این مهم مشخص گردد تا موازی کاری و دوباره‌کاری ایجاد نگردد و حس مسئولیت ایجاد شده تا زمینه برای ایجاد تعلق به مکان فراهم آید.
Playing a significant role in reducing rural poverty, fostering sustainable agricultural and rural development, creating income-generating opportunities for local residents, promoting the culture of natural resource protection, and optimal use of cultural and natural attractions, agricultural tourism provides the basis for interaction between village residents and visiting tourists. In this regard, this study sought to examine the driving forces involved in developing agricultural tourism in Dresjin village from the local stakeholders’ perspective, focusing on the grape festival. The current research is applied in terms of type and descriptive-analytical in terms of nature. The sample size of the study comprised seventy-eight household members who were interviewed along the sidewalks leading to the festival site of Dresjin village. The required data were also collected through library and field studies. The data were then analyzed via the MICMAC approach using the worst-best preference technique. The findings of the study indicated that the positive and pleasant feeling produced by the space and the restoration and maintenance of monuments were the most significantly preferred factors involved in the social production of the space, providing the visitors of Dresjin village with a pleasant feeling and bringing about positive results for the village. Therefore, it appears that tourism development programs must be developed for the village, including clearly set missions and duties of relevant organizations. Such well-developed programs could help avoid parallel working and unnecessary duplications, and also create a sense of responsibility in the actors involved through the tasks assigned to them.
اسماعیلی زاده، حسن؛ تبریزی، نازنین و رمضان زاده لسبویی، مهدی. (1398)، «سنجش رفتار مشارکتی جامعه محلی در توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی شهر سی سخت)». مطالعات ساختار و کارکرد شهری، سال ششم، شماره‌ی بیستم، پاییز 1398، صفحات 146 – 127.
ایمانی، بهرام؛ ناصری منش، علی؛ مهدی،علی. (1396). «بررسی و تحلیلی بر نقش و جایگاه آئین‌های بومی و سنتی در توسعه پایدار گردشگری روستایی موردمطالعه: منطقه سوادکوه در استان مازندران». فصلنامه علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی. سال دهم. شماره دوم. صص 87- 105.
باقری، ابراهیم؛ ملکی، مرتضی؛ فیض، داود؛ زارعی، عظیم. (1398). «طراحی مدل مدیریت گردشگري قومی در ایران»، مجله برنامه‌ریزی و گردشگری دانشگاه مازندران. دوره 8. شماره 2. صص 233-253.
بذرافشان، مرتضی؛ سامانی، سحر (1398). «عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی (مورد مطالعه: شهرستان جهرم)». فصلنامه علمی مطالعات مدیریت گردشگری. سال چهاردهم، شماره 47، پاییز 1398، صفحات 220-193.
جمعه پور، محمود؛ حیدری، زهرا (1395)، «پیوند بین گردشگری و فعالیت‌های کشاورزی در راستای پایداری محیط با تأکید بر نگرش‌های جوامع محلی، مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان تنکابن». فصلنامه علمی- پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران. سال چهارم. شماره 49. صص 21-40.
شعباني، مهناز. (1395). «گردشگری کشاورزی (اگروتوریسم)». نشست تخصصی گردشگری کشاورزی (اگروتوریسم) سوم اردیبهشت. مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران.
ضیایی، محمود؛ ترابیان، پونه (1389). «سنجش سطح قابل‌قبول اثرات منفی اجتماعی گردشگران بر جوامع محلی در ایران مورد مطالعه سکونتگاه‌های روستایی حوضه‌ی تالاب پریشان». فصلنامه جغرافیا شماره 27. صص 25-52.
ضیاآبادی، مریم؛ زارع مهرجردی، محمدرضا؛ جلائی، عبدالمجید؛ مهرابی بشرآبادی، حسین. (1398). «سنجش توان بالقوه پایداری گردشگری کشاورزی در شهرستان‌های منتخب استان کرمان»، اقتصاد کشاورزی. جلد 31. شماره 1. صص 85-57.
علی‌الحسابی، مهران؛ فتاحی معصوم، آمنه سادات. (1398). «راهبردهاي تحقق اگروتوریسم با استفاده از مدل سوات در روستاي گرمه»، مجله مسکن و محیط روستا، شماره 166. صص 63-78.
رضایی پندری، ع؛ یکه زارع، م. (1395). «طراحی مدل ساختاری- تفسیری عوامل انتقال فناوری موفقیت¬آمیز در راستای رسیدن به توسعه پایدار». فصلنامه پژوهش های مدیریت در ایران. دوره 20. شماره 1. صص 79-61.
رضوانی، محمدرضا؛ نجارزاده، محمد؛ ترابی، ذبیح اله، (1395)، «چالش‌ها و مباحث توسعه گردشگري کشاورزي مطالعه موردی: مناطق روستایی شاهرود». فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگري. سال یازدهم. شماره 36. صفحات 84-61.
ربیعی، آزاده (1394)، «بررسی تطبیقی آیین‌ها و آداب‌ورسوم ساخت مسکن روستایی گیلان»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه علوم و تحقیقات تهران،
گات‌دینر؛ مارک (1399). «تولید اجتماعی فضای شهری». مترجم آیدین ترکمه. نشر مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
Andranovich, G. &Gary. R, Urban research methods, Translated by Seyed Mahmoud Nejati Hosseini First Edition, Tehran: Organization of Municipalities of the country.
Awasthi, O P; Anil Kumar Singh; M. K. Verma. (2013). Orchard Tourism as an Enterprise Horticulture for Environment and Ecotourism (pp.17-24)Edition: 1stChapter: Orchard Tourism as an EnterpriserisesPublisher: Division of Floriculture and Landscaping, IARI, New DelhiEditors: Jankiram
Blakee, N. (2015), Social research design; Translated by Hassan Chavoshian, Ch 9, Tehran: Ney Publishing.
Burr, Steven(2011).Agricultural Tourism & Rural Development, Utah State University is committed to providing an environment free from harassment and other forms of illegal discrimination based on race, color, religion, sex, national origin, age (40 and older), November, No. IORT/026.
Clifford, Nicholas, Shaun French& Gill Valentine(eds) (2010) Key Methods in Geography; 2nd, Los Angeles: Sage.
Evgrafova, L V; Ismailova, A Z; Kalinichev, VL(2019), Agrotourism as a factor of sustainable rural development, Earth and Environmental Science 421 (2020) 022058.
Kaswanto, A(2015), Land Suitability for Agrotourism Through Agriculture, Tourism, Beautification and Amenity (ATBA) Method, Procedia Environmental Sciences, Volume 24, 2015, Pages 35-38.
Liu, Jun; Chen, fan; Quansheng Ge(2016), Climate Change and Fruit-Picking Tourism: Impact and Adaptation, January 2016Advances in Meteorology 2016(2):1-11 DOI:10.1155/2016/9783646.
Mansoryan, Y. (2017), Phenomenology outside the borders of philosophy (Conversation text), Monthly Information of Wisdom and Knowledge, Vol. 6, pp. 11 – 5.
Michał Roman, Monika Roman 1 and Piotr Prus 2 Innovations in Agritourism: Evidence from a Region in Poland Sustainability 2020.
Ramona Ciolac 1, Tabita Adamov 1,Tiberiu Iancu 1, Gabriela Popescu 1, Ramona Lile2. Ciprian Rujescu 1 and Diana Marin, Agritourism: a Sustainable Development Factor for Improving the ‘Health’ of Rural Settlements. Case Study Apuseni, Mountains Area Sustainability, Accepted: 27 February 2019.
Sznajder, M., Przezbórska, L., Scrimgeour, F. (2009), Agritourism. edited by Michał Sznajder, Lucyna Przezbórska and Frank Scrimgeour, Wallingford, CABI International, 2009, xv + 301 pp. £75.00, [euro]115.00 (hardback), ISBN-13-978-1-84593-482-8
Veljkovic, Biljana; Brocic, Zoran(2017). AGRITOURISM AND RURAL DEVELOPMENT, The Second International Scientific Conference, TOURISM IN FUNCTION OF DEVELOPMENT OF THE REPUBLIC OF SERBIA - Тourism product as a factor of competitiveness of the Serbian economy and experiences of other countries, Thematic Proceedings II. Vol 2, No 2.