مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوریمطالعات اجتماعی گردشگری2382-9664472016621Socio - economic factors affecting overnight stays of domestic tourists (case study: Mashhad)عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر بر ماندگاری گردشگران داخلی (مورد مطالعه: شهر مشهد) 110faهادیرفیعیسارا پارساپورعلی رهنما201757Tourist overnight stays is a key factor in decision making process for tourists and it has a fundamental importance for tourism destinations. Length of stay is one of the most important determinants of tourism which affects the economy of a region. Mashhad is one of the tourist destinations which its tourists and pilgrims was increased in number but their average length of stay was decreased recently. According to statistics, about 75 percent of pilgrims and tourists of Mashhad stay less than a week and only 25% of them are staying more than one week and the overnight stay average of Mashhad pilgrims is 5/43 days. The main objective of this study is to identify the socio-economic factors affecting the overnight stays of tourists and pilgrims in Mashhad. For this purpose, 692 questionnaires were completed randomly among tourists and pilgrims of Mashhad in spring 2015. Data were evaluated by Ordered Logit Model. The length of stay (the dependent variable) is classified into three groups; less than five days, between 5 to 7 days and more than 7 days. Results showed that the type of trip (Lonely), the frequency of traveling to Mashhad , the number of family members accompanying during the trips, food preparing ways and education level, have significant negative effects and the type of transportation (train) and income level (between 10.000.000 – 20.000.000 IRR) have significant positive effects on tourists and pilgrims overnight stay in Mashhad.ماندگاری در مقصد گردشگری از عناصر کلیدی در فرآیند تصمیم گیری گردشگران است و اهمیتی اساسی برای مقصدهای گردشگری دارد. طول مدت اقامت یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده و مؤثر در گردشگری بر اقتصاد یک منطقه است. شهر مشهد از جمله شهرهایی است که در دهههای اخیر تعداد زائران و گردشگران آن افزایش و متوسط ماندگاری آن ها کاهش یافته است. بر اساس آمارهای به دست آمده حدود 75 درصد زائران و گردشگران مشهد مقدس اقامتی کمتر از يک هفته و فقط 25 درصد آنان اقامتی بيش از يک هفته دارند و ميانگين مدت ماندگاری زائران مشهد 43/5 شبانه روز به دست آمده است. هدف اصلی این مطالعه، شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر ماندگاری گردشگران و زائران در مشهد است. برای این منظور 692 پرسش نامه از گردشگران و زائران شهر مشهد در بهار سال 1394 که به صورت تصادفی انتخاب شدهاند، گردآوری و با استفاده از روش لاجیت ترتیبی به تخمین این عوامل پرداخته شد. مدت ماندگاری (متغیر وابسته) در سه گروه، ماندگاری کمتر از 5 روز، ماندگاری بین 5 تا 7 روز و بیشتر از 7 روز طبقه بندی شده است. نتایج نشان می دهد متغیرهای نحوۀ سفر (تنهایی)، تعداد دفعات سفر به مشهد و تعداد افراد خانوار همراه در سفر، تهیه غذا و تحصیلات تأثیر منفی و معنادار و متغیرهای وسیله سفر (قطار) و درآمد (بین 1 تا 2 میلیون) تأثیر مثبت و معناداری بر ماندگاری گردشگر و زائر در شهر مشهد دارند. http://journalitor.ir/fa/Article/Download/35168مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوریمطالعات اجتماعی گردشگری2382-9664472016621Tourists’ Motivations for Traveling to Isfahan: A Comparative Study Concerning Both Gendersمقایسۀ انگیزههای زنان و مردان گردشگر از سفر به شهر اصفهان 110faمحمدغفاری201757This study aims to identify and compare domestic tourists’ motives of travelling to Isfahan between men and women. The population of this research was domestic tourists who had traveled to Isfahan during April and May 2016, which among them a sample of 400 tourists was randomly selected. The data was collected by a questionnaire consists of 40 questions. To analyze the data, exploratory factor analysis and independent t-test were used. The results revealed nine travel motives for domestic tourists; historical and cultural motives, visiting relatives and friends, shopping, accompanying family and friends, recreation and having fun, low-cost trip, city attractions, enjoying a safe travel, and work motivation. The results also showed that there was a significant difference between men and women in terms of historical and cultural motives, recreation and having fun, shopping, accompanying family and friends, domestic attractions, and enjoying a safe travel. The results also demonstrated that there was no significant difference between women and men in terms of enjoying a safe travel, visiting relatives and friends, and work motivation.هدف پژوهش حاضر شناسایی انگیزههای گردشگران داخلی برای سفر به شهر اصفهان و مقایسه انگیزههای زنان و مردان گردشگر در سفر به این شهر است. جامعۀ آماری این پژوهش، شامل گردشگران داخلی است که در فروردین و اردیبهشت سال 1395 به شهر اصفهان سفر کردهاند. از این جامعه، نمونهای به حجم 400 نفر به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسش نامۀ محقق ساختهای شامل 40 سؤال است. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون تی تک نمونه ای مستقل استفاده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، نه انگیزه سفر برای گردشگران داخلی شناسایی شد که شامل انگیزههای فرهنگی- تاریخی، دیدار بستگان و دوستان، خرید، همراهی با خانواده و دوستان، استراحت و خوشگذرانی، بهره مندی از سفری کم هزینه، بهره مندی از جاذبههای شهری، بهره مندی از سفری ایمن و انگیزۀ کاری است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد بین زنان و مردان گردشگر در زمینۀ انگیزه فرهنگی- تاریخی، انگیزه استراحت و خوشگذرانی، انگیزه خرید، انگیزه همراهی با خانواده و دوستان، انگیزه بهره مندی از جاذبههای شهری و انگیزه بهره مندی از سفری ایمن تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد بین زنان و مردان گردشگر در زمینههای دیدار بستگان و دوستان، بهره مندی از سفری کم هزینه و انگیزۀ کاری تفاوت معناداری وجود ندارد.http://journalitor.ir/fa/Article/Download/35169مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوریمطالعات اجتماعی گردشگری2382-9664472016621Geniality, Deception, and Profiteering: the pilgrims’ perception of retail stores in Mashhadخوشرویی، فریبکاری و منفعت طلبی: ادراک زائران از فروشندگان شهر مشهد110faحامدبخشیآمنه اخلاقی 201757Mashhad is one of the largest religious tourism markets in Iran and in the Muslim world. Sustainable development of this market is dependent on mutual satisfaction of service providers and tourists as customers. One of the important sectors of tourism services is shopping and souvenirs, which is mainly provided by retailers. Therefore, this paper tries to identify the tourists’ perceptions of these retailers in Mashhad. In the field of customer satisfaction, customer perception of service provider- customer interaction, is one of the dimensions of service qualities which determine tourists’ shopping experience. For data collection, a random number of 410 pilgrims who have visited the holy shrine of Imam Reza were asked to describe retailers in Mashhad. Collected data was analyzed by quantitative and qualitative content analysis method, pilgrims’ answers were categorized and then the frequency of each category was calculated. The results revealed that three categories of Profiteering, Deception, and Geniality, respectively include 40.7, 36.3, and 27.1 percent of the responses, which are the highest frequencies among the traits attributed to retailers. This could mean that pilgrims’ image of retailers is a person who uses deception and geniality strategies for his profiteering goals. It seems that temporal characteristic of tourist-buyers, as well as tourists’ insists for discounting, lead retailers to "flexible deception" strategies which more guarantee their interests.شهر مشهد یکی از بزرگترین بازارهای گردشگری مذهبی در ایران و جهان اسلام است. توسعه پایدار این بازار منوط به رضایت دو طرفه ارائه دهندگان خدمات و مشتریان (گردشگران) است. یکی از بخش های مهم خدمات گردشگری، خرید سوغات است که عمدتاً توسط خرده فروشی ها ارائه می شود. این مقاله به دنبال شناسایی ادراک زائران به عنوان مشتریان از فروشندگان کالا در شهر مشهد است. در ادبیات رضایت مشتری، یکی از ابعاد کیفیت خدمات ارائه شده، ادراک مشتری از شیوه تعامل ارائه دهنده خدمات است که در حوزه گردشگری، به شکل تعامل فروشنده- مشتری در تجربه خرید گردشگر مطرح می شود. برای این منظور، با انتخاب تصادفی 410 زائر ورودی به حرم امام رضا (ع)، از آنان خواسته شد تا فروشندگان شهر مشهد را توصیف کنند. پاسخ های آنان با استفاده از تکنیک تحلیل محتوی کیفی و کمی، ابتدا مقوله بندی و سپس فراوانی هر مقوله محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد سه مقوله منفعت طلبی، فریبکاری و خوشرویی به ترتیب با 40.7، 36.3 و 27.1 درصد، بیشترین فراوانی را در بین صفات نسبت داده شده به فروشندگان مشهدی داشتند. این موضوع میتواند بدان معنا باشد که تصور زائران از فروشندگان خردهفروشیهای مشهد، فردی است که از دو راهبرد خوشرویی و فریبکاری برای رسیدن به اهداف منفعت طلبانی خود استفاده می کند. به نظر می رسد، موقتی بودن گردشگر- خریدار از یک سو، و فشار زائران برای تخفیف گرفتن در خرید، فروشندگان را به سوی انتخاب راهبردهای «انعطاف فریبکارانه» برای تأمین منافع بیشتر سوق داده است.http://journalitor.ir/fa/Article/Download/35170مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوریمطالعات اجتماعی گردشگری2382-9664472016621راهکارهاي توسعۀ گردشگري سالمندي با رويکرد تکنيك مدل¬سازي ساختاري تفسيري (ISM) در استان یزد110faمیر محمد اسعدی201757در میان حوزه هاي مختلف گردشگري، گردشگري سالمندی به دلیل قابلیت و مزیت هاي رقابتی از توجه زیادي برخوردار شده است. هدف این پژوهش ارایۀ چارچوبی جامع برای شناسایی و بررسی تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم هر یک از عوامل مؤثر بر توسعۀ صنعت گردشگري سالمندی است. پديدۀ نوين گردشگري سالمندي که برخاسته از افزايش اوقات فراغت است، به تدريج در تمامي جوامع جهان رسوخ کرده و در ميان حوزه هاي مختلف گردشگري، از اهمیت زيادي برخوردار شده است. در اين تحقيق، ابتدا با بررسی ادبيات در زمينۀ فرآيند هاي گردشگري سالمندي، ابعاد و شاخص هاي فرآيند محوري شناسايي و در گام بعد، با استفاده از يک متدولوژي تحليلي نوين با عنوان «مدل سازي ساختاري تفسيري» روابط بين ابعاد و شاخص هاي فرآيند تعيين و به صورت يكپارچه مورد تحليل قرار گرفته است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد، امنيت، آرامش و راحتي اقامتگاه براي تمدد اعصاب سالمندان، اساسي ترين عامل در مدل توسعۀ گردشگري سالمندي است و بايد در وهلۀ اول بر آن ها تأکيد شود.
نتايج روش مدل سازي ساختاري تفسيري نشان داد که از ديد خبرگان و اساتيد، مهم ترين عوامل مؤثر بر توسعۀ گردشگري سالمندي که سطح یک و دو را به خود اختصاص دادند به ترتيب در سطح اول عبارتند از: امنيت، آرامش و راحتي اقامتگاه براي تمدد اعصاب سالمندان و در سطح دوم: رضايتمندي از کيفيت، خدمات، بهداشت، دسترسي ها، امکانات و سرويس دهي اقامتگاه، برنامه ريزي و رسيدگي کامل و جامع سفر ويژه گردشگران سالمند.
http://journalitor.ir/fa/Article/Download/35171مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوریمطالعات اجتماعی گردشگری2382-9664472016621تحلیل شبکه روابط میان زنان شاغل در بخش گردشگری و غیرگردشگری در راستای توسعۀ گردشگری در جزیره هرمز110faحنانهمحمدی کنگرانی201757توسعه گردشگری در جزیره هرمز با توجه به قابلیتهای فراوان گردشگری، رو به افزایش بوده و زنان در آن، به-طور مستقیم و بدون واسطه از گردشگران پذیرایی می کنند. با توجه به تصویب کلیات لایحۀ الحاق جزیرۀ هرمز به منطقۀ آزاد قشم در مجلس شورای اسلامی و افزایش ورود گردشگران، سرمایه گذاران و بخش خصوصی به این جزیره، امکان ایجاد تضادهایی میان توسعه و ساختارها و شبکه های عرفی و سنتی موجود در میان زنان جزیره هرمز وجود دارد. براین اساس، ضروری است که شبکۀ روابط میان زنان جزیره هرمز که در فعالیتهای گردشگری به طور گستردهای اشتغال دارند، بررسی گردد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل شبکۀ روابط میان زنان شاغل در بخش گردشگری و غیرگردشگری جزیره هرمز با استفاده از رویکرد تحلیل شبکه ای انجام شد و دادههای مورد نیاز با پرسش از زنان شاغل در بخش گردشگری (شامل 13 نفر زنان شاغل در بخش آشپزی و 10 نفر زنان شاغل در بخش صنایع دستی) و بخش غیرگردشگری (شامل هشت نفر زنان شاغل در بخش خیاطی) جمعآوری و وارد نرمافزار اِکسل شده و شبکهها با استفاده از نرم افزار ویژن و بر اساس شاخصهای مرکزیت درجه درونی، درجه بیرونی، بردار ویژه و جایگاه، ترسیم و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که زنان شاغل در بخش گردشگری نسبت به زنان شاغل در بخش غیرگردشگری دارای ارتباطات گسترده تری هستند، اما شاغل بودن در بخش گردشگری یا غیرگردشگری تأثیری در میزان قدرت این زنان نداشته و قدرت آن ها ناشی از نحوۀ سازماندهی و ارتباطاتشان با کانونهای قدرت خارج از جزیره است. http://journalitor.ir/fa/Article/Download/35172مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوریمطالعات اجتماعی گردشگری2382-9664472016621باورهای جامعه روستایی دربارۀ اثرات توسعۀ گردشگری روستایی (مورد مطالعه: روستای فش، شهرستان کنگاور)110faوحید علی آبادی201757گردشگری یکی از بزرگترین و سریع ترین صنایع در حال رشد است. در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه، گردشگری، ابزار قابل دوام و مناسب برای افزایش فعالیت های اقتصادی مناطق محلی فرض شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی باورهای جامعه روستایی درخصوص اثرات توسعۀ گردشگری روستایی در روستای فش شهرستان کنگاور بوده است. جمعیت این مطالعه، اهالی روستای فش هستند (1925 نفر) که با استفاده از نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، 225 نفر برآورد گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه است که روایی صوری آن را جمعی از متخصصان تأیید کردند و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی نشان میدهد که اثرات توسعۀ گردشگری روستایی در سه عامل فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی جای گرفتند. همچنین، میانگین باور جامعۀ روستایی نسبت به اثرات اجتماعی و اقتصادی توسعۀ گردشگری از حد مطلوب بیشتر است. یکی از پیامدهای منفی توسعۀ گردشگری روستایی به باور جامعۀ روستایی این است که برخی از گردشگران باعث آسیب رساندن به محیط طبیعی شده اند که در این زمینه می توان پیشنهاد نمود که با ایجاد تیم های مردمی ناظر محیط زیست یا ناظر گردشگری با این معضل مقابله نمود؛ تا به این روش خود مردم محلی نیز در حفظ و مدیریت محیط زیست منطقه مشارکت فعال داشته باشند.http://journalitor.ir/fa/Article/Download/35173